9 Şubat 2018’de Artsakh İlk Derece Mahkemesi tarafından 2 yıl hapis cezasına çarptırılmış Elnur Hüseynzade 2 Şubat 2019 tarihinde serbest bırakıldı. 1 Şubat 2017 tarihinde saat 15:00 sularında sisli hava şartlarından faydalanan Azerbaycan’ın keşif-sabotaj grubu, Artsakh (Dağlık Karabağ) temas hattının Kuzey (Taliş) yönünde sızma girişiminde bulunmuştu. Önleyici operasyon sonucunda sınırı koruyan Artsakh kuvvetleri, Azerbaycan ordusunun keşif birliğinden 1995 Barda doğumlu Elnur Hüseyinzade’yi esir almışlardı.
Elnur Hüseyinzade’nin 2 Şubat’ta serbest bırakılmasına rağmen, Azerbaycan onu sadece birkaç gün sonra “hatırladı” ve Hüseyinzade hakkında ‘devlete ihanet’ gerekçesiyle ceza davası açıldığını ve uluslararası arama yapıldığını açıkladı.
Hala Aralık ayı başlarında, Artsakh’ın Dışişleri Bakanlığı, Artsakh iktidarının Artsakh topraklarında ağır suçlar işlemediği Azerbaycan vatandaşı Elnur Hüseyinzade’yi yasalar çerçevesinde serbest bırakma olasılığını düşünmeye hazır olduğunu belirtmişti. Buna karşılık olarak Artsakh yetkilileri, Azerbaycan’dan Ermeni esirlerini, ilk önce sağlık sorunları olanları serbest bırakmaya yönelik herhangi bir adım bekliyorlardı. Artsakh’ın bu insani girişimine önem vermeyen Azerbaycan tüm esirleri takas yapmak konusunda ısrar etmeye devam etti.
Azerbaycan’ın bu adımları, bu ülkenin Artsakh’ta hapis cezalarını çeken kendi vatandaşlarının kaderi ile gerçekten ilgilenmediğini ve bu konuyu yalnızca siyasi spekülasyonlar için gündeme getirdiğini kanıtlıyorlar. Böyle bir durumda Hüseyinzade’nin, kendi anavatanı olan Azerbaycan’a geri dönmek istememsi, üçüncü bir ülkeye taşınmak istemesi tesadüf değildir.
Azerbaycan’ın tüm esirlerin takas yapılmasını istemesi ne kadar da ilk bakışta yapıcı girişim olarak görünse, aslında Artsakh’ta ağır suçlar işlemiş D. Askerov ve Ş. Guliyev’in serbest bırakılmasını hedefliyor. Ağır suçlar işlemiş bu caniler serbest bırakılarak Azerbaycan’a dönseler, büyük olasılıkla R. Seferov gibi kahraman ilan edilecekler.
Ayrıca Hüseyinzade’nin serbest bırakılması onun ile Artsakh’ta cezalarını çeken D. Askerov ve Ş. Guliev arasındaki farkı göstermeyi amaçlıyordu. Azerbaycan’ın bu iki vatandaşı insan kaçırmak ve öldürmek dahil olmak üzere ağır suçlar işlediler. Uluslararası insancıl hukuk normlarına göre onlar ne rehine, ne de savaş esirleri sayılıyorlar ve cezalandırılmaları gerekir. D. Askerov ve Ş. Guliev’in statüsü, Azerbaycan tarafından ele geçirilen üç Ermeni esirinin statüsünden de farklıdır ve tüm esirlerin takas yapılması ilkesi durumunda geçerli değil.
