Arap medyası 12 Temmuz 2020’de Ermenistan-Azerbaycan sınırında başlayan çatışmalara değindi.
Arap medyasında yapılan izleme, son yıllarda Türkiye’nin Yeni Osmanlıcılık politikasının Arap milliyetçiliğini alevlendirdiğini ve ciddi Türk karşıtı duygulara yol açtığını gösteriyor. Pek çok Arap haber sitesinin, Türkiye’nin çatışmaya müdahale girişimleri, Ermeni karşıtı, saldırgan açıklamlarını özellikle vurgulaması tesadüf değildir. Bazı Arap analistler, Ermenistan’a karşı askeri operasyonların başlatılmasının amacının, Azerbaycan ve Türkiye toplumlarının dikkatini son yıllarda biriken iç sorunlardan çekmek olduğuna inanıyor. Ayrıca Bakü’nün provokasyonları ve saldırganlığı, Dağlık Karabağ sorununun müzakere sürecinde başarılı olamamasıyla açıklanmıştır.
Mısırlı ‘‘Lomazoma’’ haber sitesi, son Ermenistan-Azerbaycan çatışmalarının, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in Erevan’la görüşmelerden çekilmek ve silah kullanmakla tehdit etmesinden sonra meydana geldiğini yazmıştır. Azerbaycan’ın Artsakh’ı silah yoluyla almak istediğine değinen Arap ‘‘Al-Hurra’’ haber sitesi, enerji kaynakları açısından zengin olan Azerbaycan’ın, sürekli olarak bölgenin kontrolünü zorla alma tehdidinde bulunduğunu vurgulamıştır.
Arap analistlerin bir kısmı, Ermeni-Azerbaycan çatışmalarını Türkiye’nin Orta Doğu’daki agresif istikrarsızlaştırma politikası ve Azerbaycan-İsrail yakın işbirliği bağlamında sundu.
Bazı Arap uzmanlara göre Türkiye, çatışmalara müdahale ederek, Osmanlı işgal politikasını yeniden başlatmak istiyor, Güney Kafkasya ve Orta Asya’da jeostratejik hedeflere sahip.
Ermeni ordusunun İsrail yapımı 14 insansız hava aracı (13 Tavuş’ta, 1 Artsakh’ta) düşürmesi, İsrail ile Arap ülkeleri arasındaki karmaşık ilişkilerden dolayı, Arap basınında hayranlık uyandırdı.
Arap yazarlar İsrail’in olası bir savaş için Azerbaycan’a askeri teçhizat sağladığını ve karşılığında Azerbaycan’ın İran hakkında casusluk yapmasını istediğini belirtiyor. Iraklı tarihçi Cuad Qazim el-Baydani’ye göre Azerbaycan, Güney Kafkasya’da askeri üstünlük istiyor ve İsrail ile ilişkilerinin Ermenistan ile tartışmalı toprakların kontrolünü elde etmesine yardımcı olabileceğine inanıyor.
Dağlık Karabağ ihtilafının tarihini ele alan Lübnan «El Mayadeen» haber sitesi, Sovyetler Birliği’nin Karabağ’ın kontrolünü Azerbaycan’a devrettiği 1923’ten başlayarak, 1990’larda yaşananlar dahil meselenin tarihini ayrıntılı olarak sundu. 1991 yılında Ermeni halkının mücadele ettiği ve Dağlık Karabağ bağımsızlığını ilan ettiği de kaydedilmiştir.
Eski Lübnan Savunma Bakanı Yakub Saraf da Azerbaycan’ın Ermenistan’a karşı kışkırtıcı, saldırgan eylemlerini ve Türkiye’nin tehditlerini kınayarak, nükleer tehditlerin sorumsuz olduğunu ve uluslararası toplum tarafından mutlaka kınanması gerektiğini belirtti. Saraf, Azerbaycan’ı destekleyen ve bu sorumsuz eylemlere kışkırtan tek ülkenin, komşu bölgelerde istikrar bozucu bir role sahip Türkiye’nin olduğunu vurguladı.
Arap medyasındaki Türk ve Azerbaycan karşıtı eğilimlerin nedeni, Türkiye’nin Adalet ve Kalkınma Partisi’nin son yıllarda Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da Yeni-Osmanlıcılık politikası izemesidir. Şu anda İslami faktör yerini milliyetçiliğe bırakmış ve Karabağ ihtilafı konusunda Ermeni yanlısı eğilimlerin baskın olması buna bağlıdır. Türkiye’nin politikası, Arap ülkelerini hem bölgesel hem de bölge dışı güçlerde müttefikler aramaya zorluyor. Doğu Akdeniz’deki durum nedeniyle Mısır, Yunanistan ve Kıbrıs arasındaki işbirliği daha da güçleniyor. Katar haricinde Türkiye’nin neredeyse tüm Orta Doğu ülkeleriyle sorunları var.
Basra Körfezi’nin kilit Arap ülkeleri tarafından, Ankara’ya karşı Arap ittifakı oluşturmak için aktif adımlar atılıyor. Bu arada, Ermenistan’ın Türkiye ve Azerbaycan ile ilişkileri dikkate alınarak son zamanlarda Yunanistan, Mısır ve birkaç Arap ülkesinden Ermenistan’a işbirliği teklifleri yapıldı. Ermenistan-Azerbaycan sınırındaki gerilimde Türkiye’nin rolünün Arap medyasında değerlendirilmesinin nedeni budur.
Azerbaycan, Türkiye’nin maceralarını her yönden desteklediği ve çoğu zaman Türkiye’nin elinde bir kukla haline geldiği için Arap dünyası Azerbaycan’ı dost olarak kabul etmiyor.
